«بسمه تعالی»
در طول این دو سال اخیر، همواره میان گروه های مختلف، پرسش هایی نسبت به مدیریت این بیماری فراگیر، محدودیت ها و یا تعطیلی ها به ویژه محدودیت های مرتبط با حرم مطهر امام رضا علیه السلام وجود داشته است که همه آنها محترم و قابل تقدیر است لکن شایسته است همه دلسوزان به این چند نکته مهم توجه جدی داشته باشند:
1-آن زمان که علم و آگاهی کامل نسبت به چیزی در دست نباشد شرعا و عقلا باید احتیاط جدی نمود:
اولا: حقیقت مطلب این است که بعضی بیماری ها دارای فراگیری و قدرت شیوع بالاست. ویژگی این بیماری ها، برخلاف سایر بیماری‌های واگیردار، سرعت زیاد انتقال، سخت‌جانی و ناشناخته بودن آن است؛ به گونه‌ای که گاهی اوقات جز فاصله گذاری فیزیکی، قرنطینه ی پیشگیرانه افراد سالم و قرنطینه درمانی بیماران، راهکار دیگری برای پیشگیری از ابتلای به آن معرفی نشده است؛ حتی تشخیص و تفکیک آن از سایر بیماری‌های مشابه مثل آنفلوانزا و سرماخوردگی نیز برای افراد عادی آسان نیست لذا به همین سببِ ناشناخته بودن، هزینه‌های این بیماری ها برای کشورها و خانواده ها بسیار زیاد است. بنابراین نخستین و مهم‌ترین اقدام منطقی در برابر این نوع بیماری ها از سوی همه، اقداماتی است نظیر ممنوعیت تجمعات گسترده، ممنوعیت ترددهای غیرضروری و ناایمن میان کشورها، شهرها و مناطق، و...
ثانیا: یکی از ضرورت ها در برخورد منطقی و مؤثر با مسأله بیماری های واگیر، آگاهی‌بخشی به مردم است تا با انجام اقدامات احتیاطی، از ابتلا و شیوع آن مانع شوند. مسأله پیشگیری از شیوع بیماری آن قدر مهم است که هیچ نوع نگاه مصلحت داری، نمی‌تواند زیان‌های مادی و معنوی آن را جبران نماید. «عقل، تجربه و دین» هرسه بر این مسأله تأکید دارند که انسان‌ها در اموری که به آن دانا و مسلط نیستند، می‌بایست به متخصصان و عالمان شناخته شده و امین رجوع کنند و این یک حکم کلی عقلانی و دینی است که همه امور دنیایی و معنوی انسان ها را شامل می‌شود.
راه رفتن در مسیر بدون علم و آگاهی، همانند رانندگی در کوهستان با چشمانی بسته است که خدا می داند چه عاقبتی ممکن است برای راننده و سرنشینان داشته باشد بالعکس هر چه قدر راننده اطلاعات بیشتری از خطرات کوهستان پیدا می نماید مراقبت ها و احتیاط های بیشتری می نماید.
2- نظر متخصصان از نگاه دین، معتبر است:
یکی از اصول مهمی که در دین معتبر است، نظر متخصصان متعهد از قبیل مراجع تقلید در حوزه تخصصی خود است، یعنی متخصص متعهدی که براساس دانش و تجارب خود نظر می‌دهد، مسلمانان باید آن را به‌عنوان یک نظر تخصصی بپذیرند. چنین اطاعتی در همه جوامع بشری نیز پذیرفته و طبق آن عمل می‌شود. بنابر این اگر پزشکان امین و کارآزموده تشخیص دهند که برخی از مراسم‌های جمعی اعم از مذهبی و غیرمذهبی باید مدتی تعطیل شود تا از شیوع ویروس و بیماری کاسته شود، عمل به توصیه این متخصصان از سوی خود دین و پیشوایان دین واجب شمرده شده است.
3- علم و دین با هم دعوا ندارند، هر دو مکمل اند و محبوب خداوند:
برخی مدعی هستند «وقتی علم گره گشایی می كند، به دین چه نیازی هست؟ تنها این علم است که می‌تواند به بشر کمک کند تا بر این بحران‌ها غلبه کند نه آن چه دین می گوید» در پاسخ باید گفت:
اولا؛ این ادعا که تنها علم تجربی می‌تواند مشکلات بشر را بر طرف کند، ادعایی بی‌دلیل و مخالف با واقعیت زندگی است. نه عالمان علوم تجربی چنین ادعایی دارند و نه علم بشر در عمل توانسته است همه مشکلات را برطرف کند. علم تجربی هرچند خدمات زیادی به انسان‌ها کرده و زندگی را قدری آسان‌تر نموده است اما مشکلات دیگری را نیز ایجاد کرده است. بسیاری از بیمارهای صعب العلاج و لاعلاج، مثل برخی از سرطان‌ها که در موارد زیادی معلول پیشرفت‌های علمی و صنعتی است، هنور برای علم پزشکی ناشناخته است و درمان قطعی پزشکی ندارد یا برخی از روش‌های درمانی و دارویی، خود دارای عوارض جانبی است و مشکلات دیگری برای مصرف کننده ایجاد می کند. در همین موضوع بیماری واگیر، دانشمندان با صراحت اعتراف می‌کنند که ماهیت این ویروس ناشناخته است و در حال حاضر هیچ دارویی برای آن وجود ندارد و تصریح می‌کنند که بهترین درمان این بیماری، پیشگیری است! بنابر این دست کم در حال حاضر علم پزشکی و ویروس‌شناسی نتوانسته است این مشکل را برطرف کند؛ البته این موضوع چیزی از اهمیت علم و دانش بشری کم نمی‌کند، اما یقینا بطلان علم‌پرستی بدون نگاه به معنویت ها را فریاد می‌زند. علم تجربی تنها به جهان محسوس و ملموس اختصاص دارد و توانایی شناخت همه لایه‌ها و مراتب هستی و انسان ها را ندارد. لذا همیشه دین در کنار علم و مکمل آن بوده و در صدد تکمیل کاستی‌های ذاتی آن است. به همین سبب برای زندگی سعادت مندانه، هر دو هدیه ی الهی مهم اند هم نیازمند علم هستیم و هم دین.
ثانیا: دین در ضمن دعا و توسل بر بالارفتن آرامش و تقویت روحیه بیماران و در نتیجه بهبود سیستم ایمنی بدن آنها تأثیر مستقیم دارد. دین گاهی از حیث علمی و مادی به داروها و درمان اشاره می كند، گاهی نیز به حقیقت و باطن سختی ها و بلاها و فراز و نشیب زندگی دنیا و عبرت های آن توجه می دهد؛ از سوی دیگر نیز با آموزه هایی مثل خدمت و برادری و همدلی، انفاق و ایثار به حل مشكلات جامعه كمك می كند؛ لذا در هیچ زمان و شرایطی، انسان ها بی نیاز از خدا و دین نیستند.
ثالثا: این سخن که روحانیان و افراد مذهبی با علم و دانش بشری مخالف بوده و در آن به دیده تحقیر می‌نگریسته‌اند، اتهامی دور از واقعیت است. نه تنها در هیچ آیه و روایت معتبری، دانش‌های انسانی کم اهمیت تلقی نشده، بلکه آیات و روایات فراوانی بر اهمیت یادگیری دانش‌های مورد نیاز انسان‌ها، حتی با دانش‌آموختن از کافران و مشرکان تأکید شده است. در طول تاریخ اسلام بسیاری از عالمان بنام علوم طبیعی، خود از عالمان دینی بوده‌اند. خواجه نصیر الدین طوسی و ابوریحان بیرونی و ابوعلی سینا نمونه‌هایی برجسته از اتحاد علم و دین به شمار می‌رفته‌اند. امروزه هم بسیاری از دانشمندان و صاحب نظران در علوم انسانی و طبیعی در همه جای دنیا از مؤمنان و معتقدان به ارزش‌های دینی و اسلامی‌اند. آیا پزشکانی که در کشور ما هم اکنون با اقتدار و تعهد مثال‌زدنی، مشغول کمک به بیماران‌اند، مسلمان و مؤمن نیستند؟. پس دعوای علم و دین حقیقت ندارد.
4-ما در مقابله با بیماری ها و حفظ سلامت خود و جامعه وظیفه دینی داریم.
همه معتقدان به دین، همیشه دنبال انجام عبادت های بیشتر و بهتر هستند. بی شک بخشی از این عبادات مرتبط با حفظ سلامت جسمی و معنوی خود و دیگر انسان هاست. در این میان کارشناسان و متخصصان حوزه پزشکی برای مقابله با بیماری‌ای که در کشور شایع شده(و بی‌توجهی به آن موجب مرگ برخی از هموطنان شده است)، تأکید می نمایند که تجمعات و اماکن زیارتی موقتاً تعطیل یا محدود شود و یا مراقبت های بیشتری انجام پذیرد چون ممکن است موجب سرایت بیشتر بیماری شود. ما در حفظ سلامت جامعه که به لحاظ عقلی لازم و به لحاظ دینی واجب است، تعهد دینی داریم. باید این دستورات را بپذیریم و به آن عمل کنیم و بدانیم که عمل به آن عقلاً، منطقاً و شرعاً لازم است، لذا اقدام کسانی که می‌خواهند امری واجب را که همان توجه به حفظ جان خود و دیگران است نادیده بگیرند، شایسته و مناسب نبوده و نیست. در این راستا بخش‌هایی از توصیه‌های مقام معظم رهبری بسیار راهگشاست: «از این دستورها نباید تخطی شود؛ چرا که خداوند متعال ما را موظف کرده است در قبال سلامت خود و دیگران احساس مسؤولیت کنیم. بنابراین هرچه به سلامت جامعه و جلوگیری از شیوع این بیماری کمک کند، «حسنه» و هرچه به شیوع آن کمک کند، «سیئه» است».
